Samenwonen

Als liefdespartners kunt u ervoor kiezen samen te wonen, maar dat kan evengoed met een vriend of familielid. Tussen wettelijk en feitelijk samenwonen bestaan wel enkele belangrijke verschillen.

Hoe kiest u voor wettelijk samenwonen?

Wilt u wettelijk samenwonen, dan moet u een verklaring van wettelijke samenwoning afleggen op de burgerlijke stand van de gemeente van uw woonplaats. Wettelijk samenwonen kan maar met één persoon, maar dat hoeft niet uw partner te zijn. U mag ook wettelijk samenwonen met uw broer, moeder of vriend.

Samenlevingscontract

Als u wettelijk samenwoont, zijn u en uw samenwonende partner verplicht allebei bij te dragen in de lasten van de samenwoning naargelang uw mogelijkheden. Bij een notaris kunt u bepaalde afspraken laten opnemen in een samenlevingscontract. Een advocaat staat u daarin bij, zo ziet u niets over het hoofd. Hij weet als geen ander waar de addertjes onder het gras zitten en welke problemen er kunnen ontstaan als bepaalde zaken niet geregeld zijn.

Fiscale gevolgen en erfrecht

Fiscale gevolgen van wettelijk samenwonen
Wettelijke samenwoners zijn vandaag fiscaal volledig gelijkgesteld met gehuwden. Als wettelijke samenwoner wordt u samen met uw partner gezamenlijk belast, maar de inkomsten en de belasting worden afzonderlijk bepaald. U geniet van het huwelijksquotiënt, kunt een vergoeding toekennen aan uw partner die meewerkt en de uitgaven in het kader van een hypothecair krediet beter verdelen.

Vind hier meer informatie over trouwen.

Erfrecht van wettelijke samenwoners
Sinds 2007 kent de wet een beperkt erfrecht toe aan wettelijke samenwoners, waarbij de langstlevende partner het vruchtgebruik op de gezinswoning en het daarin aanwezige huisraad erft. Wilt u meer toekennen aan elkaar, dan moet u zelf een regeling treffen via een testament, een schenking of een overeenkomst. Een advocaat adviseert u en legt de verschillende regelingen en hun gevolgen uit.

Hoe kiest u voor feitelijk samenwonen?

Zodra u op hetzelfde adres gedomicilieerd bent als de persoon waarmee u samenleeft, is er sprake van feitelijk samenwonen.

Gevolgen van feitelijk samenwonen

Een aantal voordelen die gelden bij huwelijk of wettelijk samenwonen zijn niet van toepassing. Zo bestaat er fiscaal geen enkele band tussen de partners. Dat betekent een eigen belastingaangifte, afzonderlijke belasting, geen huwelijksquotiënt, geen verloning voor de samenwonende partner en geen optimalisatie van de fiscale voordelen naar aanleiding van een hypothecair krediet. Ook op erfrechtelijk vlak erven feitelijke samenwoners niet automatisch van elkaar. U kunt wel zelf een aantal zaken regelen. Een advocaat helpt u alle opties te overlopen en, indien u wenst, een samenlevingscontract op te stellen op maat van uw wensen en situatie.

Waarom raadpleegt u het best een advocaat?

Samenlevingscontracten in geval van wettelijke samenwoning worden verplicht afgesloten (en eventueel gewijzigd) bij een notaris. Toch is het interessant om op voorhand een advocaat te raadplegen en advies in te winnen.

Een advocaat heeft de kennis en de ervaring om u te wijzen op de gevolgen van de gekozen regeling en op de zaken die u best laat opnemen in uw contract. Hij heeft hierbij niet alleen oog voor uw specifieke wensen, maar hij weet bovendien door zijn ervaring in de rechtbank als geen ander welke problemen kunnen bovendrijven bij een relatiebreuk.

Ook als uw situatie wijzigt, omdat u bijvoorbeeld kinderen krijgt, geld erft, een eigen zaak start ... is het interessant om uw samenlevingscontract onder de loep te laten nemen en indien nodig te laten aanpassen aan uw nieuwe situatie.

vul minstens 1 zoekveld in uitgebreid zoeken

Goed om te weten

Koopt u samen met uw partner een huis?
Win advies bij een advocaat over de zaken die u onmiddellijk kunt laten opnemen in de aankoopakte of apart moet regelen in een samenlevingscontract.
Bent u zaakvoerder van een eenmansbedrijf? Dan beschermt u de bezittingen van uw partner best via een aangepast samenlevingscontract. Meer info nodig? Ga langs bij een advocaat en neem alvast een kijkje bij het thema ondernemen.
Overlijdt uw wettelijk samenwonende partner als gevolg van een arbeidsongeval als werknemer? U maakt aanspraak op een persoonlijke rente als vergoeding vanwege de wetsverzekeraar van de werkgever, op voorwaarde dat u naast een verklaring van wettelijke woonst ook een notariële overeenkomst liet opstellen waarin een verplichting tot hulp is voorzien.

Veelgestelde vragen

Mijn nieuwe partner en ik wonen samen in mijn huis. Wij hebben allebei volwassen kinderen uit een vorig huwelijk. Wat gebeurt er met mijn huis als ik overlijd?

Als u wettelijk samenwoont, heeft uw partner bij uw overlijden automatisch het vruchtgebruik van de woning en de inboedel. Uw kinderen erven in principe slechts de naakte eigendom. Uw partner mag dus in het huis blijven wonen en uw kinderen zullen pas over het huis en de inhoud kunnen beschikken eens uw partner overlijdt. Zij kunnen uw partner niet uit het huis zetten, tenzij mits vergoeding van de waarde van het vruchtgebruik. Wenst u het vruchtgebruik in de tijd te beperken of van uw partner af te nemen, dan kunt u dat doen via een testament.

Woont u feitelijk samen, dan erft uw partner in principe niets. Uw kinderen erven in dat geval zowel de blote eigendom als het vruchtgebruik over het huis en bepalen dus vrij wat er verder mee gebeurt. Wenst u uw nieuwe partner te beschermen, dan kunt u daar via een testament, schenking of notariële overeenkomst voor zorgen. Een advocaat kan u helpen een gepaste regeling te treffen.
Ik trek in bij mijn vriendin in haar huis, maar breng eigen meubels mee. We kopen samen ook een paar nieuwe dingen. Kan ik iets recupereren als de relatie stukloopt?

Wat u op uw naam aankoopt, is van u. Wat uw partner op haar naam koopt, is van haar. Voor de meubels en voorwerpen waarvan u geen eigendomsbewijs (betalingsbewijs, bestelbon, factuur) hebt, geldt het vermoeden dat ze aan allebei voor de helft toebehoren.

U kunt op voorhand een lijst maken waarin u laat opnemen wat van u is en wat van uw partner. Schrijf die lijst zelf met de hand, noteer de datum en onderteken beiden. Met die lijst vermijdt u achteraf discussies als uw relatie stuk zou lopen of een van jullie overlijdt. Houd ook alle aankoopbewijzen bij van de spullen die u koopt na de start van de samenwoning.