Ga verder naar de inhoud
24/02/23
Sofie Demeyer

Getuigenis van een Oekraïense advocaat die naar ons land vluchtte

Het is exact 1 jaar geleden dat Rusland Oekraïne binnenviel. Ruim 63 000 Oekraïners vluchtten naar ons land, ze kregen hier meteen bescherming dankzij een speciaal statuut van tijdelijk ontheemden als gevolg van de oorlog in hun land. Daardoor konden ze hier ook meteen werk zoeken. Er zitten ook enkele advocaten onder die vluchtelingen, Viktoriia Mykuliak is er een van. Ze maakt nu deel uit van het advocatenteam bij VVBG, een internationaal kantoor dat gevestigd is in Brussel en ze legt er zich toe op zaken van handelsrecht. Sofie Demeyer, de woordvoerder van Advocaat.be, heeft haar geïnterviewd. Meester Mykuliak benadrukte dat ze alleen uit eigen naam spreekt.

Viktoriia Mykuliak
Viktoriia Mykuliak

Het interview met Viktoriia Mykuliak, de Oekraiënse advocaat die nu in Brussel werkt

Wanneer precies bent u naar ons land gekomen?

Mr. Mykuliak: Ik arriveerde hier in maart vorig jaar. VVGB Advocaten in Brussel bood me, net na de invasie, aan om hun team te komen versterken.

Wat was of is de impact van de invasie op Oekraïense advocaten?

Mr. Mykuliak: Oekraïense advocaten blijven, zoals alle Oekraïners, hun werk voortzetten, ondanks de vele stroomonderbrekingen of bombardementen. Ondertussen vechten veel Oekraïense advocaten, onder wie een aantal voormalige collega’s van mijn advocatenkantoor daar, ook aan het front.

Hoe is de huidige staat van het gerechtelijk apparaat in Oekraïne? Hebben mensen nog toegang tot de rechter?

Mr. Mykuliak: In de door Oekraïne gecontroleerde gebieden werkt het gerecht normaal maar de inwoners van de Rusland bezette gebieden hebben geen toegang tot de rechterlijke macht.

Wat is de impact van de oorlog op de rechtstaat en de mensenrechten in Oekraïne?

Mr. Mykuliak: Rusland schendt in Oekraïne systematisch de internationale mensenrechten. Woorden als beschietingen, gebruik van verboden wapens, landmijnen, marteling, verkrachting, ontvoering en deportaties klinken Oekraïners jammer genoeg stilaan heel vertrouwd in de oren.

Dagelijks valt Rusland burgers en infrastructuur aan met zijn artillerie, raketten of drones. Bijzonder schrijnend is de situatie in de bezette gebieden want daar gebruikt Rusland methoden die het sinds 2014 ook al gebruikt in de Krim en de Donbasregio: het benoemt een bezettingsbestuur, legt Russische wetten op aan de inwoners en dringt hen onder dwang Russische paspoorten, nummerplaten en rijbewijzen op.

De mannen worden er gedwongen om tegen hun Oekraïense medeburgers te vechten. Wie niet loyaal is aan de bezetter wordt er gemarteld en vermoord, dat is onder meer gebleken in gebieden zoals Izium, die alweer bevrijd werden. Daar werden de lichamen van honderden dode burgers gevonden, van wie velen tekenen van marteling vertoonden.

Om de bezette gebieden economisch te integreren introduceerde Rusland er de roebel, opent het filialen van Russische banken en eist het van lokale bedrijven dat ze zich opnieuw registreren en belasting betalen ter naleving van de Russische wetten.

"Rusland ontneemt de inwoners van de bezette gebieden hun identiteit en dat staat dus haaks op de mensenrechten en de principes van de rechtstaat."

Rusland heeft in de bezette gebieden ook de Oekraïense televisie en radio-uitzendingen uit de ether gehaald en alle Oekraïense telecomoperatoren vervangen door internet- en telefoondiensten die door Rusland worden gecontroleerd. Op de scholen wordt er alleen nog les gegeven in het Russisch en is het Russische onderwijsprogramma ingevoerd. Schoolboeken in het Oekraïens werden vernietigd.

In het kader van een etnische zuiveringscampagne dwingt Rusland veel Oekraïense burgers om naar Rusland te verhuizen. Sinds het begin van de invasie werden in de bezette gebieden ook al duizenden kinderen uit weeshuizen gedeporteerd naar Rusland, dat kwam vorige week nog uitgebreid aan bod in de Belgische pers.

Voorts houdt Rusland duizenden Oekraïense krijgsgevangenen en burgers onder erbarmelijke omstandigheden vast. Russische bezettingsautoriteiten beletten het VN-functionarissen om Oekraïense krijgsgevangenen te bezoeken, terwijl de VN weet heeft van martelingen, gebrek aan voedsel, water, gezondheidszorg en sanitaire voorzieningen op de locaties waar krijgsgevangenen worden vastgehouden.

Heeft u een specifieke boodschap voor uw collega’s die achterbleven in Oekraïne?

Mr. Mykuliak: Aan de frontlinie of aan het thuisfront vechten we allemaal, met maar één doel: de overwinning van Oekraïne, om zo gerechtigheid te bekomen.

Wat is volgens u de toekomst voor Oekraïne, zowel op korte als op lange termijn?

Mr. Mykuliak: Oekraïne, de EU en België, hebben al besloten dat ze samen in dit conflict zitten, dat ze aan dezelfde kant staan. Dit is geen toeval. Het is een gezamenlijke strijd voor het behoud van soevereine naties. De barbaarse oorlog van de Russische Federatie op zo’n grote schaal is geen toeval. Het is een opzettelijke tactiek om Europese landen te intimideren met het oog op annexaties. Het is zonneklaar dat de annexatie van Georgië in 2008 en die van de Krim (Oekraïne) in 2014 tot een nog grotere oorlog hebben geleid.

Voor Oekraïne is het zowel op korte als op lange termijn heel belangrijk om onze identiteit te vrijwaren en de bezette gebieden weer tot ons grondgebied te kunnen rekenen. Hoe meer grondgebied Oekraïne kan bevrijden, hoe groter de kans op blijvend succes.

Het spreekt voor zich dat Rusland ook verantwoordelijk moet worden gehouden voor de oorlogsmisdaden, de misdaden tegen de menselijkheid, de schade aan de economie en de infrastructuur van Oekraïne.

Wil u na de oorlog terugkeren naar Oekraïne om er als advocaat te werken?

Mr. Mykuliak: De vraag is niet of ik terug wil naar Oekraïne als de oorlog voorbij is. De vraag is wanneer deze oorlog voorbij zal zijn en hoeveel verschrikkingen en vernietigingen het ons nog zal brengen. Natuurlijk wil Oekraïne deze oorlog winnen, precies daarvoor moeten heel dringend extra wapens geleverd worden.

Graag wil ik eindigen met woorden van dank aan België en het Belgische volk. Wij, Oekraïners, zijn jullie oprecht dankbaar zijn voor de hulp aan ons land, voor het medeleven, de solidariteit en de sympathie die jullie tijdens deze oorlog aan de Oekraïners tonen.

Persoonlijk ben ik ook buitengewoon trots en dankbaar voor de kans om te mogen werken in een advocatenkantoor van wereldklasse. Ik heb hier al ontzettend veel ervaring opgedaan en deze ervaring zal zeer nuttig zal zijn als ik na de overwinning van Oekraïne naar mijn land terugkeer.