De gevangenissen in ons land: het is al 5 na 12 als u het ons vraagt!
Een rapport van de Raad van Europa toont nog maar eens aan dat de gevangenissen in ons land onder meer zeer slecht scoren als het op overbevolking aan komt. In de Terzake-reportage van vorige vrijdag klaagden gevangenen en penitentiair beambten nog hun nood over mensonwaardige toestanden in de Gentse gevangenis. Na het rapport van de Centrale Toezichtsraad van het gevangeniswezen trokken vakbonden van het gevangenispersoneel en gevangenisdirecteurs de voorbije maanden ook al aan de alarmbel over de overbevolking in de gevangenissen. Het is een oud zeer maar nu is het erger dan ooit
In de pers verscheen gisteren dat er bijna 11 000 mensen in de gevangenissen zitten, dat zijn er zowat 1500 meer dan er plaatsen zijn. De overbevolking doet zich vooral voor in de Vlaamse gevangenissen, een overbevolkingsgraad van meer dan 70%. U zag misschien ook al de foto’s en beelden van de bomvolle cellen en mensonwaardige situaties die hier het tot gevolg van zijn.
Ook wij, advocaten, horen vaak schrijnende verhalen van onze cliënten die in de gevangenis zitten:
Een cliënt deed onlangs nog bij mij zijn beklag over overvolle cellen. Hij zei: “De cellen zitten zo vol zitten dat er altijd minstens 1 iemand op de grond moet slapen. Overdag moeten we die matras dan wel tegen de muur zetten anders hebben we in de cel geen plaats meer om te zitten of te bewegen.”
Een cliënt vertelde me dat hij met 3 op cel zat, in een cel waar eigenlijk maar plaats is voor 2: “Een cel voor 2 heeft een tafel en 2 stoelen, aan die tafel is dus maar voor 2 mensen plaats om te eten, we hebben dus een beurtrol: elk om de beurt zit een van ons drie met zijn bord op de WC-pot te eten.”
Minister van Justitie Van Quickenborne doet echt zijn best om het probleem aan te pakken maar een dergelijk probleem dat jarenlang gegroeid is zet je niet recht in een paar maanden:
- er komen naar verwachting volgend jaar en de jaren daarop nieuwe gevangenissen bij, goed voor ruim 2400 bijkomende plaatsen, maar op de meeste extra plaatsen is het daarop nog 3 tot zelfs 6 jaar wachten.
- er komen vanaf dit jaar, verspreid over het land, 15 kleinschalige detentiehuizen. Deze zijn goed voor 720 bijkomende plaatsen maar er is veel lokaal verzet tegen en het eerste detentiehuis moet de deuren nog openen
- er komen 3 nieuwe Forensische Psychiatrische Centra bij, dat zal een hoop geïnterneerden uit de gevangenissen halen, maar ook die centra zijn er nu nog niet
- er is een nieuw strafwetboek in de maak. Het is de bedoeling dat er daardoor minder misdrijven zijn waarvoor een gevangenisstraf kan worden uitgesproken. De OVB wordt bij die plannen betrokken, maar het blijft hierrond al een hele tijd stil.
De overbevolking in de gevangenissen dwingt de minister ertoe om de effectieve uitvoering van de korte gevangenisstraffen, aanvankelijk gepland vanaf 1 juni, opnieuw uit te stellen want een toevloed aan extra gevangenen kunnen de penitentiaire instellingen nu echt niet hebben. een toevloed aan extra gevangenen momenteel niet aankunnen.
Ons land werd door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens al verschillende keren op de vingers getikt voor die mensonwaardige omstandigheden in onze gevangenissen en voor het feit dat er nog altijd zowat 700 geïnterneerden in de gevangenissen zitten, verstoken van elke relevante begeleiding of behandeling.
Vanuit de advocatuur dringen wij bij de overheid ook aan op maatregelen om het probleem van de overbevolking nu voor eens en voor altijd grondig aan te pakken. Het is al 5 na 12 als u het ons vraagt.