Ga verder naar de inhoud
Leugentest
7/07/21

Niets staat het gebruik van de leugendetector nu nog in de weg maar wij zijn er geen voorstander van

In ons land gebruikt de politie sinds 2003 al een leugendetector voor bepaalde verhoren. Vooral in zedenzaken en dossiers over moord en doodslag. Bent u het slachtoffer, een getuige of een verdachte van een misdrijf dan kan er aan u gevraagd worden om een test met de leugendetector te ondergaan. Als verdachte van een misdrijf kan u zelf ook om zo’n test vragen.

Over de leugendetectortest

Het toestel meet de hartslag, bloeddruk, ademhaling en het zweet van diegene die ondervraagd wordt. De benaming leugendetector is eigenlijk misleidend want het toestel stelt niet vast of iemand liegt, het meet alleen de stress die iemand voelt als hem of haar een bepaalde vraag wordt gesteld. De idee erachter is dat iemand bij het vertellen van een leugen zenuwachtig wordt en daardoor een hoger stressniveau vertoont.

Wij zijn tegen het gebruik van de leugendetector

Waarom?

  1. de resultaten van zo’n test met een leugendetector zijn vaak onbetrouwbaar, dat blijkt uit wetenschappelijk onderzoek.

    Uit internationaal onderzoek blijkt dat minstens één à twee op de tien onschuldige verdachten als schuldig uit de test komen. Zij worden dus valselijk als schuldig bestempeld, vaak van zeer ernstige misdrijven. Als iemand als schuldig uit de test komt, kan dat de rest van het onderzoek beïnvloeden. De politie gaat bijvoorbeeld de verdachte met meer druk ondervragen, of de politie gaat misschien proberen om de verdachte schuld te doen bekennen. Ook kan zo'n vals resultaat ertoe leiden dat politiemensen niet meer even hard verder zoeken naar andere mogelijke verdachten.

  2. in België mag het resultaat van een test met de leugendetector als bewijsmateriaal gebruikt worden maar het mag nooit het enige bewijs zijn van het feit of iemand liegt of niet. Het moet altijd samen met andere bewijsstukken bekeken worden. Op een proces is het aan de rechter of aan de jury of ze de resultaten van de test als bewijselement aanvaarden. Maar zelfs als de test met de leugendetector niet als een bewijs aanvaard wordt dan vrezen wij dat de resultaten van de test onbewust toch een rol zullen spelen in het finale oordeel van de rechter of de jury over de schuld of onschuld van iemand die terecht staat.
  3. wie verdacht wordt van een misdrijf mag een test met de leugendetector weigeren. Die weigering mag nooit gezien worden als schuld bekennen. Maar wij vrezen dat dat in veel gevallen toch als schuldbekentenis zal worden beschouwd.
  4. de test met de leugendetector maakt geen deel uit van een verhoor, dat betekent dat de advocaat tijdens de test niet naast zijn cliënt mag zitten om er op te zien dat alles correct verloopt. De advocaat mag alles wel volgen vanuit een lokaaltje er naast maar kan dus niet onmiddellijk en rechtstreeks tussenbeide komen om advies te geven aan zijn cliënt. Dit is niet zoals het hoort, dit kan de rechten van verdediging serieus in het gedrang brengen.

De wetgeving

In het begin werd het gebruik van de leugendetector alleen geregeld via richtlijnen die uitgingen van het openbaar ministerie. Maar sinds 4 februari 2020 is er nu een wet die het gebruik van de leugendetector regelt. Alleen was het nog wachten op een Koninklijk Besluit dat alles verder tot in de kleinste details regelde.
Van maart 2020 tot nu gebeurden er geen tests meer met de leugendetector. Omdat de politie zat te wachten op die uitleg met preciseringen maar ook omdat het door corona voor de politiemensen niet mogelijk was om die testen op een veilige manier te doen. Klemmetjes of banden op een lichaam bevestigen lukt nu eenmaal niet van op afstand.
Dat Koninklijk Besluit is er nu, de politie weet nu hoe ze op een correcte manier die testen met de leugendetector moet aanpakken.
Wellicht zal de politie vanaf nu de leugendetector snel weer inzetten.

Voorbeeld van een bekende rechtszaak waarin de leugendetector ter sprake kwam

In 2010 werd Els Clottemans tot 30 jaar veroordeeld op het proces over de zogenaamde parachutemoord. Ze had de parachute van haar liefdesrivale gesaboteerd waarna die omkwam tijdens een sprong. Els Clottemans had geweigerd om deel te nemen aan een test met de leugendetector. Een advocaat haalde dat aan in zijn pleidooi. Als ze echt onschuldig was, zo zei hij, dan had ze zich zonder probleem laten testen. Weigeren om deel te nemen aan een leugendetectortest wordt in de rechtszaal wel degelijk al eens als een schuldbekentenis beschouwd.

Deel dit artikel