Voor een straf van 2 tot 3 jaar moet je binnenkort effectief naar de gevangenis
Mensen die veroordeeld worden tot een gevangenisstraf tussen 2 en 3 jaar zullen vanaf 1 september echt in de gevangenis belanden. Dat lijkt je waarschijnlijk logisch, een gevangenisstraf van meer dan 2 jaar is toch niet min. Maar de gevangenissen zaten zo vol dat mensen een celstraf onder de 3 jaar thuis mochten uitzitten, met een enkelband.
Daar komt nu verandering in.
Met gevangenissen die nu nog altijd overvol zitten?
Hoezo, hoor ik je denken? De gevangenissen zitten toch nog altijd vol, sommige zelfs overvol. Ja dat klopt en er komen er dit jaar dan wel nieuwe gevangenissen bij in Haren en in Dendermonde maar die zijn nu nog niet open. Het zal dus niet evident zijn om er nog mensen bij te stoppen. Maar het is natuurlijk niet onlogisch dat er geprobeerd wordt om mensen met een straf van meer dan 2 jaar in de cel te krijgen. Want nu is het zelfs zo ver gekomen dat rechters mensen bewust een straf van bijvoorbeeld 37 maanden (3 jaar + 1 maand) gaven zodat ze er zeker van waren dat een verdachte in de gevangenis zou terecht komen. Zo kon het ook niet verder.
Hoe zit het nu eigenlijk precies? Stel: je wordt veroordeeld…
.. tot een gevangenisstraf van 30 maanden. Wellicht lees je dit bericht dan vanuit het comfort van je eigen huis. Want gevangenisstraffen van minder dan 3 jaar worden dus al jarenlang niet uitgevoerd en bijna altijd omgezet in elektronisch toezicht, een enkelband zeg maar. Nu verandert dat dus
Als je vanaf 1 september 2022 tot diezelfde straf van 30 maanden wordt veroordeeld, zal je namelijk wel degelijk naar de gevangenis moeten. De regels over vervroegd vrijkomen (de zogenaamde voorwaardelijke of de voorlopige invrijheidsstelling) blijven voorlopig wel nog dezelfde. Neem nu het voorbeeld van die gevangenisstraf van 30 maanden. Na een derde van de straftijd, dat is dus na 10 maanden, kan je al vervroegd vrijkomen. Nog eens 6 maanden ervoor, dus na 4 maanden in de cel, kan je wel al vragen of je je straf thuis verder mag uitzitten met een enkelband. Dat betekent dat je in dit concrete voorbeeld wel nog altijd minstens 4 maanden effectief in de gevangenis moet uitzitten.
Voorlopig blijft deze hervorming beperkt tot straffen tussen de 2 en de 3 jaar. Vanaf 1 september 2023 volgt dan de effectieve uitvoering van de gevangenisstraffen beneden de 2 jaar, waarop dezelfde regels van toepassing zullen zijn.
Je advocaat weet raad
Als je strafzaak nog moet voorkomen, is het belangrijk om met deze nieuwe regels rekening te houden als je een gevangenisstraf van meer dan 2 jaar riskeert. Je advocaat zal op de hoogte zijn van de hervorming, maar bespreek met hem of haar zeker of er gepleit kan worden voor elektronisch toezicht. Je weet het misschien niet, maar rechters zien het dragen van een enkelband als een aparte straf, een alternatief voor een gevangenisstraf. Een rechter kan je dus perfect deze straf opleggen in plaats van een gevangenisstraf. Je advocaat kan met je bekijken of je aan de voorwaarden voldoet om je straf thuis met een enkelband te ondergaan. Een van de voorwaarden is bijvoorbeeld dat je meerderjarige huisgenoten ermee akkoord moeten gaan.