Telefoon van de politie voor een leugendetectortest? Dit moet u weten
“Ben je bereid om een polygraaftest af te leggen?” Het is een vraag die de politie blijkbaar ook telefonisch durft te stellen als je verdacht wordt van een misdrijf. Kan dit zomaar zonder bijzijn van advocaat of is het een poging om je rechten als verdachte te ondermijnen? We zochten het uit.
Als je ooit verdacht wordt van een misdrijf, kan het zijn dat je de vraag krijgt of je bereid bent om een polygraaftest af te leggen. Die is wel beter gekend als de leugendetector. Maar mag deze vraag je zomaar gesteld worden zonder dat je advocaat erbij is? Daar zijn wij kritisch over.
De vraag om deel te nemen aan een test
Je las het misschien al eerder: wij zijn tegen het gebruik van de leugendetector.
Het is altijd belangrijk dat de rechten van een verdachte worden gerespecteerd. Een van die rechten is de keuze of je wil deelnemen aan een leugendetectortest of niet. Om zeker te zijn dat verdachten die keuze bewust maken, moeten ze een proces-verbaal van toestemming ondertekenen waarbij ook de advocaat aanwezig kan zijn.
We geloven dat dit in het gedrang komt als je plots een telefoontje van de politie krijgt. Ga je zomaar weigeren of doorverwijzen naar je advocaat? Gelukkig is een eventuele mondelinge toezegging niet bindend. Je moet namelijk een pv van toestemming ondertekenen en je kan een telefonische belofte terug intrekken. Hoewel politie en een rechter uit je houding en keuzes eigenlijk geen gevolgen mogen trekken, kunnen ze in hun achterhoofd er wel degelijk rekening mee houden. Dat is nu eenmaal iets menselijk.
We vinden het daarom problematisch als een advocaat niet al bij de initiële vraag tot deelname betrokken kan zijn.
Is de vraag tot toestemming dan al een verhoor?
Als het antwoord op die vraag "ja" is, dan moeten sowieso alle voorwaarden van een verhoor gevolgd worden.
Alleen: er is geen positieve wettelijke definitie van een "verhoor". Het is niet onredelijk om te stellen dat de vraag om deel te nemen aan een leugendetectortest al deel uitmaakt van een doelgericht onderzoek naar de waarheid en dus een verhoor is.
Maar de toestemming voor een DNA-onderzoek wordt bijvoorbeeld niet gerekend tot een verhoor. Die resultaten hebben meer bewijswaarde en dus ook grotere (juridische) gevolgen dan een leugendetector. Als we deze redenering dus volgen, dan is de vraag om deel te nemen aan een leugendetectortest geen verhoor.
Toch is een advocaat dan al belangrijk
Een ministeriële omzendbrief van 22 april 2022 zegt dat het al van in het begin duidelijk moet zijn dat je als verdachte recht hebt op een advocaat. Er is onderscheid tussen een eerste onderhoud (met eerste toestemming) en een onderhoud vlak voor aanvang van de test (met tweede toestemming).
Vanaf dat allereerste moment moet de politie expliciet zeggen dat je als verdachte recht hebt op een advocaat. Daarnaast lijkt de beschreven procedure ervan uit te gaan dat de verdachte fysiek aanwezig is. We bevelen daarom om zowel praktische als juridische redenen aan dat de vraag tot deelname aan zo een test steeds wordt gesteld in het bijzijn van de advocaat.
Kortom, krijgt u een telefoontje om deel te nemen aan een leugendetectortest? Contacteer eerst maar even je advocaat!
Ook interessant
