Mag de advocaat zijn cliënt nog naar behoren verdedigen?
Advocaat.be vindt het zorgwekkend dat het Hof van Cassatie in een arrest van 14 maart 2023 de weg inslaat van een zeer drastische beperking op de pleittijd van de advocaat. Concreet oordeelde het Hof, in een zaak over het al dan niet verlengen van een voorlopige hechtenis, dat de Kamer van Inbeschuldigingstelling de advocaat van de gedetineerde al na 10 minuten mocht sommeren om zijn pleidooi af te ronden.
In een rechtstaat staan de rechten van verdediging centraal. En justitie moet een menselijk gelaat tonen. Dat is zeker het geval wanneer het gaat over de vrijheid van een persoon. Iemand in voorlopige hechtenis nemen behoort tot het meest ingrijpende wat in een mensenleven kan gebeuren. Zo’n zaak afhaspelen, of zelfs maar die indruk geven, is niet het beeld dat Justitie van zichzelf mag geven.
Advocaat.be realiseert zich dat elke zaak op eigen merites en noden beoordeeld moet worden: niet elke zaak is complex of vereist uitgebreide pleidooien. En dat er een behoorlijk evenwicht moet zijn tussen de noodwendigheden van de dienst binnen de rechtbanken en de toegekende pleitduur die voldoende moet zijn om een ernstige en volledige verdediging naar voren te brengen.
In der Beschränkung zeigt sich erst der Meister, zei Goethe. Het is een kunst om beknopt te zijn en zich niet teveel in details te verliezen. Advocaat.be erkent dat advocaten zich daarin moeten bekwamen. Maar dat neemt niet weg dat een pleitduur van 10 minuten onrustwekkend kort lijkt om te debatteren over de vrijheid van een persoon, zeker als de advocaat nog veel meer te zeggen had om zijn cliënt te verdedigen: de gedetineerde mag verwachten dat er naar hem of haar geluisterd wordt en naar zijn of haar advocaat.
Advocaat.be begrijpt dat het voorval zich niet voordeed voor een zogenaamd vonnisgerecht, waar de rechter een definitieve uitspraak ten gronde doet, maar voor een ‘onderzoeksgerecht’. Maar ook dan is uiterste omzichtigheid aangewezen. Men mag overigens hopen dat het Hof van Cassatie deze nieuwe rechtspraak niet doortrekt naar de vonnisgerechten.
Dit is naar mijn mening een bijzonder ongunstige evolutie, onrustwekkend zelfs. Het pad dat justitie hier ingeslagen is, is niet de weg die wij als advocatuur wensen voor onze cliënten.
Lees het in de media
Laatste persberichten
Hoe kan het regeerakkoord ons rechtssysteem versterken?
Wat zal het regeerakkoord betekenen voor justitie? Hoe kan het ons rechtssysteem versterken? De Orde van Vlaamse balies (OVB), de beroepsorganisatie van meer dan 11.000 Vlaamse advocaten, boog zich over deze vragen en bezorgde aan de partijen die deelnemen aan de formele onderhandelingen een ambitienota om te informeren, inspireren en ondersteunen bij het opstellen van het regeerakkoord.
Meerderheid verkiezingsprogramma’s bedreigt de rechtstaat
Het merendeel van de verkiezingsprogramma’s bevatten punten die een rechtstreekse bedreiging vormen voor de rechtstaat, geen enkele partij biedt 100% garantie op de principes ervan. De rechtstaat blijkt geen rustig bezit maar een werkwoord. "Zorg voor de rechtstaat en de rechtstaat zorgt voor jou," verklaart Peter Callens, voorzitter van Advocaat.be. "De rechtstaat beschermt ons tegen willekeur, machtsmisbruik en corruptie dankzij instellingen en regels."
Justitie zal sterker blijken dan de examenfraude
We blijven erin geloven dat rechters hun taak gewetensvol uitoefenen, zegt Peter Callens namens alle advocaten.