Overzicht van de tuchtprocedures tegen advocaten in Vlaanderen

In de periode 2021-22 zijn er in totaal 258 nieuwe tuchtprocedures opgestart bij de stafhouders, die toezien op de tuchtdossiers van de advocaten. In bijna 60% van de gevallen gaat het om tuchtprocedures naar aanleiding van een klacht, meestal vanwege een (gewezen) cliënt, maar het kan ook om een andere klager gaan, zoals een andere advocaat. In ongeveer 30% van de gevallen opende de stafhouder op eigen initiatief een tuchtprocedure en in bijna 8% van de dossiers ging het om een combinatie van beide. In de overige gevallen vond de tuchtprocedure haar oorsprong in een aangifte door het parket. De klachten zijn uiteenlopend van aard, maar nalatigheid in dossiers is bijvoorbeeld een terugkerende aantijging.

Van die 258 zaken is nagenoeg de helft uitgemond in een sepot. De stafhouder beoordeelt de klacht dan als onontvankelijk, ongegrond of van onvoldoende gewicht om een tuchtprocedure te verantwoorden. Klagers die ontevreden zijn met een sepot kunnen daartegen in beroep gaan bij de voorzitter van de tuchtraad. In de overige zaken is het onderzoek nog lopend of is de betrokken advocaat verwezen naar de tuchtraad.

De drie tuchtraden (Antwerpen, Brussel en Gent) hebben in de periode 2021-22 in totaal 46 uitspraken gedaan. In 7 gevallen is de vervolgde advocaat vrijgesproken. In 7 dossiers is de gunst van de opschorting toegestaan. Dat betekent dat als de advocaat opnieuw in de fout gaat, hij of zij alsnog een tuchtveroordeling kan oplopen. In 9 dossiers heeft de tuchtraad een waarschuwing of berisping uitgesproken, bijvoorbeeld voor het niet naleven van regels inzake permanente opleiding. In 15 gevallen is er een schorsing opgelegd. Dat gebeurde onder meer voor het behartigen van tegenstrijdige belangen of het te laat overmaken van een dossier aan een opvolgende advocaat. Schorsingen varieerden in de besproken periode van 15 dagen tot 1 jaar, soms met uitstel. Tijdens een schorsing mag een advocaat zijn beroep niet uitoefenen.

In 4 dossiers heeft de tuchtraad de schrapping van de vervolgde advocaat opgelegd. Bij schrapping verliest de betrokkene de titel van advocaat. Zo heeft de tuchtraad advocaten geschrapt die nalatigheden pleegden bij de behandeling van een zaak en de belangen van hun cliënten ernstig verwaarloosden. Ook is de schrapping uitgesproken van een advocaat die betrokken raakte bij een criminele organisatie en een advocaat die financiële onregelmatigheden gepleegd had met derdengelden.

Er zijn circa 11.000 Vlaamse advocaten. Zij zijn allen aangesloten bij tenminste één van de acht Vlaamse balies. Die balies zijn op hun beurt gegroepeerd onder de koepel van de Orde van de Vlaamse Balies (OVB), ook bekend als Advocaat.be.

Het College van Toezicht is een onafhankelijk toezichtsorgaan opgericht door de OVB. Het startte zijn werkzaamheden in 2020 en heeft onder meer als opdracht bij te dragen tot de harmonisering, de bewaking en de bevordering van de tuchtuitoefening in de advocatuur.

Het College ontvangt zelf geen klachten en komt niet tussen in individuele tuchtzaken, maar houdt toezicht over het algemene tuchtbeleid en de tuchtrechtspraak als geheel. Het bestaat uit vijf leden en wordt voorgezeten door de voorzitter van de OVB. Verder zijn er twee leden-advocaten en twee externe leden. Het College publiceert jaarlijks een verslag, dat ook aanbevelingen bevat aan de stafhouders, de voorzitters van de tuchtraden en de tuchtraden zelf.