Wij zijn verheugd over een uitspraak van het Europees Hof van Justitie over het beroepsgeheim van advocaten
Het Europees Hof van Justitie benadrukt dat het feit dat iemand een beroep doet op een advocaat aan wie hij advies vraagt, al valt onder het beroepsgeheim van de advocaat. Natuurlijk valt dan ook de inhoud van dat advies onder datzelfde beroepsgeheim. Als de advocaat aan buitenstaanders moet melden dat iemand hem geraadpleegd heeft, schendt hij dus zijn beroepsgeheim, zegt Sofie Demeyer, woordvoerder van Advocaat.be
Waarover gaat het precies?
Een Europese richtlijn uit 2018 bepaalt dat alle tussenpersonen die betrokken zijn bij zogenaamd agressieve, maar op zich wettige grensoverschrijdende fiscale constructies , die constructies moeten melden aan de fiscus. Die informatie laat de fiscus toe om “achterpoortjes” in de fiscale regelgeving te sluiten. Advocaten kunnen ook tussenpersoon zijn, maar hebben een streng beroepsgeheim. Daarom moeten advocaten die constructies niet melden aan de fiscus. De andere tussenpersonen moeten het doen, of de belastingplichtige zelf.
Wanneer een tussenpersoon door het beroepsgeheim geen melding mag doen, dan moet die tussenpersoon dat meedelen aan de andere tussenpersonen, zodat zij het nodige kunnen doen. De advocatuur heeft een probleem met die mededelingsplicht, want het feit zelf dat een advocaat advies verleend heeft, is op zich al gedekt door het beroepsgeheim.
De Vlaamse regering zette die Europese richtlijn in 2020 om in een Vlaams decreet. Het Vlaamse decreet verplichtte advocaten tot die mededelingsplicht aan de andere betrokken tussenpersonen.
In 2020 vocht Advocaat.be (ook bekend als de Orde van Vlaamse balies) die regeling aan bij het Grondwettelijk Hof. Het Hof vroeg het Europees Hof van Justitie in Luxemburg of die regeling in overeenstemming is met het Europees recht.
Het Europees Hof oordeelde in een arrest vandaag dat het beroepsgeheim van de advocaat ook betrekking heeft op juridisch advies. Niet alleen op de inhoud daarvan, maar ook op het bestaan ervan. Een advocaat moet in het kader van zijn juridisch advies aan cliënten de andere tussenpersonen niet laten weten dat hij of zij geraadpleegd werd, want ook die informatie valt onder het beroepsgeheim.
De zaak gaat terug nu het Grondwettelijk Hof voor verdere behandeling. In eerdere uitspraken gaf het Grondwettelijk Hof al aan dat het geven van juridisch advies gedekt is door het beroepsgeheim.
“Het beroepsgeheim beschermt het bestaan én de inhoud van het advies van advocaten. Zij mogen hun betrokkenheid bij grensoverschrijdende constructies dus niet meedelen aan andere tussenpersonen.”
Laatste persberichten
Het systeem van advocaten pro Deo is een onmisbare schakel in de effectieve toegang van mensen tot het recht en de rechter.
Voor Advocaat.be staat de toegang tot het recht en de rechter centraal, voor elke rechtzoekende. De overheid moet dat recht waarborgen: artikel 23 van de Grondwet bepaalt dat iedereen recht heeft op juridische bijstand. Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en Europese Unierecht bevestigen dat.
Grondwettelijk Hof vernietigt attentieplicht.
Wie bezwaren heeft tegen het uitreiken van een omgevingsvergunning moet daarvoor argumenten aanhalen. In een decreet werd bepaald dat alle bezwaren tijdens de gunningsprocedure bij de administratie moesten worden geopperd en niet later. Wie later bezwaren uitte, kon nergens meer terecht met zijn bemerkingen als de administratie de procedure afrondt. Wij vonden het niet terecht dat mensen hun argumenten dan ook niet meer konden laten beoordelen door een rechter. Het Grondwettelijk Hof volgde onze redenering daarin en vernietigde de bewuste decreetswijziging.
Mag de advocaat zijn cliënt nog naar behoren verdedigen?
We vinden het zorgwekkend dat het Hof van Cassatie de weg inslaat van een zeer drastische beperking op de pleittijd van de advocaat. Concreet oordeelde het Hof dat de Kamer van Inbeschuldigingstelling de advocaat van de gedetineerde al na 10 minuten mocht sommeren om zijn pleidooi af te ronden.