Maak kennis met Reinhilde Goossens, een advocaat met het hart op de juiste plaats

Wegens een moeilijke thuissituatie werd een jongetje van 11 jaar, samen met zijn twee zussen, door de jeugdrechter geplaatst in een OOOC, een oriëntatie-, observatie- en opvoedingscentrum geplaatst. De bedoeling was om na een observatie van twee maanden te oordelen of ze terug naar huis konden, eventueel met begeleiding, of dat het beter was om hen op te vangen in een OBC, een observatie- en behandelingscentrum. Maar na twee maanden vonden ze nog altijd geen geschikte plaats voor hen. De jongen gedroeg zich alsmaar moeilijker tot hij zelfs agressief gedrag stelde ten aanzien van zijn begeleiding.

Voor de jeugdvoorziening was toen de maat vol, maar precies omdat de jongen zich agressief gedragen had was het niet evident om voor hem een plaats te vinden in een observatie- en behandelingscentrum.

In afwachting dat er voor hem een geschikte plaats werd gevonden kreeg hij een plaatsje in de gesloten jeugdinstelling De Zande in Ruiselede, in de volksmond wordt die ook wel eens een jeugdgevangenis genoemd maar dat is natuurlijk geen gevangenis.

Er werd hem gezegd dat het voor een maand was maar dat werden er twee. De jongen belde me vaak om te vragen of ik al wist waar hij naartoe kon en dan moest ik hem telkens vragen om geduld uit te oefenen.

Ik weet het, en alle jeugdadvocaten weten dat: de plekjes liggen niet voor het rapen en ik leg dat uit aan die jongen. Hij was natuurlijk teleurgesteld, hij gaf aan dat hij er in Ruiselede echt wel goed voor hem gezorgd wordt maar ook dat hij er zijn familie bijna niet ziet. Zijn papa woont in de Antwerpse regio, het was voor die man echt niet evident om telkens naar Ruiselede te rijden voor een bezoekje of om de jongen eens voor een weekendje te halen en terug te brengen.

Op 17^de april, met andere woorden: na drie maanden in Ruiselede, kregen we weer te horen: er is nog altijd geen plaats, we verlengen zijn verblijf in Ruiselede nog eens met drie maanden. Toen heb ik gezegd: dit is onaanvaardbaar! Het gaat hier om een jongen van nu net 12 jaar oud, die thuis hoort in een voorziening waar werk wordt gemaakt van het herstel van zijn verontrustende opvoedingssituatie. Een jongen die ik geen jeugdcrimineel kan noemen, maar die ondertussen wel al drie maanden opgesloten zit tussen jonge boefjes van 16 – 17 jaar die al heel wat feiten op hun jeugdstrafblad hebben staan. Bovendien zonder enig perspectief op overplaatsing naar een geschiktere opvang. Na overleg met de jeugdrechter heb ik toen beslist: ik neem hem mee naar huis maar ik wil dit zieke systeem nu ook echt eens aankaarten in de media. Ik schreef dus een opiniebijdrage voor de krant De Standaard. Vanuit het besef: wanneer ik dit stilzwijgend zou doen, denkt iedereen: het is toch opgelost, we moeten niet langer zoeken naar een plaats voor die jongen want zijn advocaat heeft hem in huis genomen.

Ik besef heel goed dat ik het de sociale dienst daarmee niet gemakkelijk heb gemaakt door op deze manier aan de alarmbel te trekken maar ik hoop dat ze inzien dat ik dat doe om het hen in de toekomst makkelijker te maken als het hopelijk resulteert in meer voorzieningen.

Het is zeker al de zesde of de zevende keer, ik ben eigenlijk al de tel kwijt geraakt. De eerste keer was dat al in 2009, dat was toen ook een jongen van 12 jaar, waarvoor er geen geschikte opvang in een jeugdvoorziening werd gevonden.

Wat ik in mijn jeugddossiers altijd probeer te doen is om een jeugdmaatregel te bekijken door de ogen van een kind: hoe moet dit voelen voor een kind? En dan ben ik natuurlijk helemaal verontwaardigd.

Ik wil hier geen oproep doen naar al mijn confraters, jeugdadvocaten om dit ook te doen, ik zou dit het liefst ook zo anoniem mogelijk doen maar ik schakelde de media in om aan de alarmbel te trekken in de hoop dat de overheid iets doet aan het tekort aan geschikte plaatsen in de jeugdvoorzieningen. Met geschikte plaatsen bedoel ik plaatsen die de nodige structuur en duidelijkheid bieden want dat is waar de jongen die ik nu in huis genomen heb nood aan heeft.

Onlangs las ik in een artikel over een onderzoek binnen jeugdzorg en daaruit bleek dat kinderen gemiddeld 425 dagen moeten wachten op een geschikte plaats in een voorziening. Ik kon toch niet zeggen tegen die jongen: nog 425 nachtjes slapen en dan zal er een goede plaats voor jou zijn, dat is toch onaanvaardbaar! Je doet zoiets niet bij een volwassene en al helemaal niet bij een kind.

De dagen dat hij bij mij is engageer ik mij voor hem. Ik geef hem dus thuisonderwijs, ik heb hem deze week staartdelingen en breuken laten oefenen, ik laat hem elke dag een opstelletje schrijven, gisteren heb ik hem brood leren bakken, hij heeft ook pizza’s gemaakt, hij krijgt daardoor succeservaringen. Toen hij enkele dagen naar zijn papa kon gaan en hij hier afscheid van ons nam, bedankte hij me omdat hij een heel fijne tijd had gehad. Dat geeft me dan wel veel voldoening.

Helaas, deze week had ik nog een nieuw overleg met het Agentschap Opgroeien, het is nu al zeker dat er voor eind mei geen geschikte plaats voor hem vrijkomt.

Investeren in meer geschikte plaatsen in de jeugdvoorzieningen is een zaak. Maar ik vind het minstens even interessant om te investeren in de ondersteuning van ouders, of ze nu nog samenwonen of gescheiden van elkaar leven.

Een warm kerngezin is toch zo belangrijk voor een kind en het kan voorkomen dat kinderen in een verontrustende opvoedingssituatie belanden en zo uiteindelijk in een jeugdvoorziening moeten worden geplaatst.