Wij zijn tevreden dat het Grondwettelijk Hof een decreetswijziging vernietigde die het voor mensen moeilijker maakte om een vergunning te betwisten bij de rechter.
Wie bezwaren heeft tegen het uitreiken van een omgevingsvergunning moet daarvoor argumenten aanhalen. In een decreet werd bepaald dat alle bezwaren tijdens de gunningsprocedure bij de administratie moesten worden geopperd en niet later. Wie later bezwaren uitte, kon nergens meer terecht met zijn bemerkingen als de administratie de procedure afrondt. Wij vonden het niet terecht dat mensen hun argumenten dan ook niet meer konden laten beoordelen door een rechter. We zijn tevreden dat het Grondwettelijk Hof diezelfde mening toegedaan is.
Het decreet ontzegde mensen in bepaalde gevallen een correcte toegang tot de rechter, wij zijn tevreden dat het Grondwettelijk Hof tot dezelfde vaststelling kwam.
Waarover ging het eigenlijk: een concreet voorbeeld
Stel: je verneemt dat iemand een appartementsgebouw van 4 verdiepingen naast jouw huis wil bouwen en er wordt een openbaar onderzoek opgestart. Je vreest vooral dat je door het appartementsgebouw visuele hinder zoals zonlichtverlies in de tuin zal hebben en dient een bezwaarschrift in. Toch wordt de omgevingsvergunning toegekend, en ook in beroep bij de Bestendige Deputatie (de provincie) krijg je ongelijk. De administratieve weg om die vergunning aan te vechten leverde niets op maar je kan die vergunning wel nog aanvechten voor een rechter, in Vlaanderen is dat bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Je schakelt een advocaat in.
Tijdens de voorbereiding van die procedure voor de rechter vindt jouw advocaat nog een ander argument om de vergunning te betwisten. Zo blijkt bijvoorbeeld dat de mobiliteitsimpact van de aanvraag helemaal niet werd onderzocht.
Door een wijziging van het decreet van 4 april 2014, dat de procedure bij de Vlaamse bestuursrechtscolleges regelt, kon de advocaat dat nieuwe argument sinds 24 juni 2021 niet meer voor de rechter inroepen.
Waarom kon je met je argument niet meer bij de rechter terecht?
Omdat er in het gewijzigde decreet stond dat je dit argument (deze onwettigheid) mogelijk eerder al had moeten opwerpen toen je de vergunning eerst bij jouw gemeente en later bij de Deputatie aanvocht. Deed u dat niet, dan was dat pech voor jou. Zo stond het in artikel 35, 3de lid dat aangepast werd in de decreetswijziging.
Deze zogenaamde attentieplicht had als doel om de burger te straffen als deze kennelijk had verzuimd de vermeende onwettigheid eerder in de procedure in te roepen.
Voor een rechtzoekende (en zijn advocaat) betekende dit dat zij meteen ALLE mogelijke argumenten over onwettelijkheden op tafel moesten leggen van zodra zij met een voor hen betwistbare omgevingsvergunning geconfronteerd werden.
Met deze nieuwe bepaling wou de Vlaamse overheid klaarblijkelijk bekomen dat minder vergunningen, betwist werden. Wij hebben ons tegen deze nieuwe regels verzet.
Als burgers een argument tegen een omgevingsvergunning niet inriepen tijdens de procedure bij de administraties, konden ze dat argument dus later niet meer laten beoordelen door een rechter,” zegt Sofie Demeyer, woordvoerder van Advocaat.be . “Wij zijn tevreden dat het Grondwettelijk Hof net als Advocaat.be oordeelde dat dit een drempel is die de toegang tot de rechter moeilijker maakt.
Het Grondwettelijk Hof oordeelt terecht dat je van een burger niet mag verwachten dat hij het in complexe, technische dossiers altijd meteen opmerkt als een overheid een onwettigheid begaat. Van een overheid mag je daarentegen verwachten dat ze zelf zorgvuldig handelt en zelf een onregelmatigheid rechtzet als ze die zich voordoet.”
Laatste persberichten
Het systeem van advocaten pro Deo is een onmisbare schakel in de effectieve toegang van mensen tot het recht en de rechter.
Voor Advocaat.be staat de toegang tot het recht en de rechter centraal, voor elke rechtzoekende. De overheid moet dat recht waarborgen: artikel 23 van de Grondwet bepaalt dat iedereen recht heeft op juridische bijstand. Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en Europese Unierecht bevestigen dat.
Mag de advocaat zijn cliënt nog naar behoren verdedigen?
We vinden het zorgwekkend dat het Hof van Cassatie de weg inslaat van een zeer drastische beperking op de pleittijd van de advocaat. Concreet oordeelde het Hof dat de Kamer van Inbeschuldigingstelling de advocaat van de gedetineerde al na 10 minuten mocht sommeren om zijn pleidooi af te ronden.
Burgemeesters gaan op zoek naar potentiële misdadigers
Er is een nieuwe wet in de maak waarmee gemeentebesturen een handelszaak kunnen sluiten of een uitbatingsvergunning weigeren als er aanwijzingen zijn dat de zaak gebruikt wordt om bijvoorbeeld drugsgeld wit te wassen. Op 15 maart 2023 buigen de federale parlementsleden zich over de tekst van het wetsontwerp. In verschillende kranten hebben burgemeesters al hun ongenoegen geuit over de nieuwe wetgeving. Ook wij hebben bedenkingen bij de wettekst.